Để võng mạc áp lại trong phẫu thuật điều trị bong võng mạc, một số biện pháp được sử dụng tùy thuộc vào kỹ thuật phẫu thuật, bao gồm ấn độn củng mạc, khí nén cố định võng mạc và cắt dịch kính qua pars plana.
1. Ấn độn Củng Mạc (Scleral Buckling)
- Xác định và điều trị tất cả các vết rách võng mạc: Điều này rất quan trọng để ngăn chặn sự tích tụ thêm chất lỏng dưới võng mạc. Các kỹ thuật như lạnh đông (cryotherapy) hoặc quang đông laser (laser photocoagulation) được sử dụng để tạo sự kết dính hắc võng mạc xung quanh các vết rách.
- Ấn độn củng mạc: Một miếng bọt biển silicone, băng hoặc vòng được khâu vào củng mạc để tạo ra một chỗ lõm vào thành mắt. Sự lõm này làm giảm lực kéo do dịch kính tác động lên võng mạc và đưa biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) tiếp xúc với võng mạc bị bong, tạo điều kiện cho sự hấp thụ dịch.
- Dẫn lưu dịch dưới võng mạc (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ phẫu thuật có thể chọn dẫn lưu chất lỏng đã tích tụ dưới võng mạc bị bong để giúp nó phẳng trở lại áp sát RPE.
2. Khí Nén Cố Định Võng Mạc (Pneumatic Retinopexy)
- Xác định và điều trị tất cả các vết rách võng mạc: Tương tự như đai củng mạc, đây là bước đầu tiên, thường đạt được bằng quá lạnh hoặc quang đông laser.
- Bơm một bong bóng khí giãn nở vào khoang dịch kính: Bong bóng khí nổi lên do lực đẩy nổi và ép (làm phẳng) võng mạc vào RPE ở vùng vết rách võng mạc, cho phép RPE bơm dịch dưới võng mạc ra ngoài và võng mạc tái bám dính.
- Tư thế sau phẫu thuật: Bệnh nhân phải duy trì một tư thế đầu cụ thể trong vài ngày để giữ bong bóng khí tiếp xúc với vết rách võng mạc.
3. Cắt Dịch Kính Qua Pars Plana (Pars Plana Vitrectomy)
- Loại bỏ chấn thương dịch kính võng mạc: Kỹ thuật này giải quyết trực tiếp tình trạng chấn thương dịch kính võng mạc, một nguyên nhân phổ biến gây rách và bong võng mạc, bằng cách phẫu thuật loại bỏ gel dịch kính đang kéo võng mạc.
- Xác định và điều trị tất cả các vết rách võng mạc: Như với các kỹ thuật khác, các vết rách được bịt kín bằng quang đông laser hoặc lạnh đông, thường được thực hiện trong khi phẫu thuật.
- Cố định nội nhãn: Sau khi làm phẳng võng mạc, khoang dịch kính thường được lấp đầy bằng một chất cố định tạm thời để giữ võng mạc áp sát RPE trong khi các kết dính hắc võng mạc hình thành. Các chất cố định thường dùng bao gồm khí giãn nở (SF6 hoặc C3F8) hoặc dầu silicone. Dầu silicone hỗ trợ lâu dài hơn nhưng có thể yêu cầu một cuộc phẫu thuật sau đó để loại bỏ.
- Trao đổi dịch-khí (Fluid-air exchange): Trong một số trường hợp, việc trao đổi dịch-khí được thực hiện để làm phẳng võng mạc trong khi phẫu thuật.
Tóm lại: Các nguyên tắc cơ bản để đạt được sự tái bám dính võng mạc bao gồm xác định và bịt kín tất cả các vết rách võng mạc, giảm lực kéo dịch kính võng mạc, và cung cấp hỗ trợ để áp sát võng mạc vào biểu mô sắc tố võng mạc nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc hấp thụ dịch dưới võng mạc. Các phương pháp cụ thể được sử dụng để đạt được các nguyên tắc này phụ thuộc vào kỹ thuật phẫu thuật được chọn và đặc điểm của bong võng mạc.